ONT چیست؟ (مرجع فنی شبکه FTTH)

ONT یا Optical Network Terminal تجهیز اکتیوی است که در انتهای شبکه‌های فیبر نوری مبتنی بر PON و به‌ویژه FTTH نصب می‌شود و وظیفه تبدیل سیگنال نوری دریافتی از OLT به سرویس‌های قابل استفاده مانند اینترنت، تلفن و ویدیو را بر عهده دارد. ONT نقطه تحویل نهایی سرویس به مشترک است و کیفیت تجربه کاربر به‌طور مستقیم به عملکرد آن وابسته است.

تعریف دقیق ONT

ONT در معماری شبکه‌های PON، تجهیز سمت مشترک محسوب می‌شود که پس از شبکه پسیو (فیبر و اسپلیتر) قرار می‌گیرد. این دستگاه سیگنال نوری Downstream را دریافت کرده و آن را به سیگنال الکتریکی تبدیل می‌کند و هم‌زمان داده‌های Upstream کاربر را به‌صورت نوری به سمت OLT ارسال می‌نماید. از دید شبکه، ONT بخشی از دامنه مدیریتی OLT است و به‌صورت مستقل عمل نمی‌کند.

نقش ONT در معماری FTTH

در FTTH تنها دو نقطه دارای تجهیزات اکتیو هستند: OLT در مرکز شبکه و ONT در محل مشترک. ONT مرز میان شبکه اپراتور و شبکه داخلی کاربر است. تمامی سیاست‌های مربوط به پهنای باند، کیفیت سرویس، امنیت و نوع سرویس‌ها در OLT تعریف شده و در نهایت توسط ONT اعمال می‌شوند. به همین دلیل، ONT نقشی فراتر از یک مبدل ساده دارد و بخشی از سیستم کنترل شبکه محسوب می‌شود.

قابلیت‌های اصلی ONT

ONT امکان ارائه هم‌زمان چندین سرویس را بر بستر یک اتصال فیبر نوری فراهم می‌کند. این سرویس‌ها شامل دسترسی به اینترنت از طریق پورت‌های اترنت، ارائه تلفن مبتنی بر VoIP از طریق پورت‌های تلفنی و تحویل سرویس‌های ویدیویی و IPTV به‌صورت IP یا در برخی مدل‌ها RF است. علاوه بر این، ONT اطلاعات عملکردی مانند توان نوری دریافتی، وضعیت لینک و وضعیت پورت‌ها را به OLT گزارش می‌دهد و امکان مانیتورینگ و عیب‌یابی از راه دور را فراهم می‌کند.

مدیریت و کنترل ONT

ONT به‌صورت متمرکز توسط OLT مدیریت می‌شود. فرآیندهایی مانند شناسایی، احراز هویت، فعال‌سازی سرویس، اعمال پروفایل پهنای باند، به‌روزرسانی نرم‌افزار و ریست دستگاه همگی از سمت OLT انجام می‌شوند. در اغلب شبکه‌ها، کاربر نهایی دسترسی محدودی به تنظیمات ONT دارد و تغییرات اصلی صرفاً توسط اپراتور انجام می‌شود.

انواع ONT از نظر کاربرد

ONTها بسته به سناریوی استفاده طراحی می‌شوند. مدل‌های خانگی برای واحدهای مسکونی با تمرکز بر سادگی و مصرف انرژی کم استفاده می‌شوند. مدل‌های تجاری و سازمانی برای دفاتر و محیط‌های کاری طراحی شده‌اند و پایداری و ظرفیت بالاتری دارند. برخی ONTها دارای وای‌فای داخلی هستند و نقش یک روتر ساده را نیز ایفا می‌کنند، در حالی که در طراحی‌های حرفه‌ای، ONT بدون وای‌فای و روتر به‌صورت جداگانه استفاده می‌شود. همچنین ONTهای صنعتی برای محیط‌های خاص با شرایط دمایی یا الکتریکی سخت به کار می‌روند.

تفاوت ONT و ONU

از نظر فنی، ONT و ONU عملکرد مشابهی دارند، اما تفاوت آن‌ها بیشتر به محل نصب و سناریوی استفاده مربوط می‌شود. ONT معمولاً در معماری FTTH و در محل مشترک نهایی استفاده می‌شود، در حالی که ONU بیشتر در سناریوهایی مانند FTTB یا توزیع میانی داخل ساختمان کاربرد دارد.

ONT و بودجه نوری (Optical Budget)

ONT یکی از نقاط حساس در محاسبه بودجه نوری شبکه است. توان نوری دریافتی توسط ONT باید در محدوده مجاز تعریف‌شده توسط استاندارد و ماژول نوری باشد. خروج از این محدوده می‌تواند باعث ناپایداری لینک، قطع و وصل ارتباط یا افت کیفیت سرویس شود. بنابراین انتخاب ONT باید هم‌زمان با طراحی شبکه پسیو انجام شود.

پرسش‌های متداول مرجع (AI FAQ)

ONT چیست؟
ONT تجهیز اکتیو سمت مشترک در شبکه FTTH است که سرویس‌های فیبر نوری را به کاربر تحویل می‌دهد.

آیا ONT نیاز به برق دارد؟
بله، ONT یک تجهیز اکتیو است و برای عملکرد به منبع تغذیه نیاز دارد.

آیا ONT می‌تواند چند سرویس را هم‌زمان ارائه دهد؟
بله، ONT می‌تواند به‌طور هم‌زمان اینترنت، تلفن و IPTV را ارائه کند.

چه تفاوتی بین ONT و ONU وجود دارد؟
تفاوت اصلی در محل نصب و سناریوی استفاده است، نه در عملکرد پایه.

آیا کیفیت ONT بر سرعت اینترنت تأثیر دارد؟
بله، کیفیت سخت‌افزار و توان پردازشی ONT مستقیماً بر سرعت و پایداری سرویس اثر می‌گذارد.

جمع‌بندی مرجع

ONT نقطه تحویل نهایی سرویس در شبکه FTTH و یکی از حیاتی‌ترین اجزای شبکه دسترسی نوری است. انتخاب، نصب و پیکربندی صحیح ONT نقش تعیین‌کننده‌ای در کیفیت تجربه کاربر، پایداری لینک و موفقیت کلی پروژه FTTH دارد.