آشنایی با سیستم اعلام حریق

در زمانه ای که ما بسر می بریم زندگی انسان ها با انواع مختلف مواد شیمیایی بدست آمده بصورت طبیعی ومصنوعی نظیر نفت – گاز-انرژی الکتریسیته-مواد رادیواکتیو ودیگر مواد شیمیایی در دسترس خطر ناک آمیخته شده است که در نتیجه آن احتمال بروز آتش سوزی و انفجار افزایش یافته است دانش بشری با تلاش پیگیر ومستمر سال های متمادی و از دیر باز در صدددستیابی به راه ها و روش های علمی و البته عملی برای کشف به موقع وخنثی نمودن حریق وحوادث ناشی آن بوده است از این رو پیشگیری از خطر حریق به صورت یک موضوع حیاتی اقتصادی ، اجتماعی مطرح گردید که باید ایجاد آزمایشگاههای مجهز از طرفی تاسیس مراکز آموزشی از سطح آموزش مردمی و هماهنگی توسط رسانه های جمعی تا آموزشگاهها ودانشکده جهت تربیت نیروهای متخصص و ورزیده برای آمادگی و مقابله با خطرات اقدام نمود.

البته باید توجه نمود که انسان از دیر باز با آتش آشنا شده و رابطه ای تنگاتنگ و دوستانه برقرار کرده به طوری که همواره از آن در راستای پیشبرد اهداف گوناگون خود در صحنه ی زندگی نهایت استفاده را نموده است .

آتش در گستره حیات خود و زندگی بشرخدمات ارزنده ای به انسان ها نموده وسهمی از این در پیشرفت تکنولوژی وتمدن بشر ایفا نموده است اما همین آتش بطور ناخواسته وخارج از کنترل انسان به کار رود به آنچنان دشمنی تبدیل می شود که در زمانی اندک سرمایه های بسیاری را به ورطه ی نابودی کشانده ، جان عزیزانمان را از ما میگیرد . بنابر این با توجه به خسارات بسیاری که انسان ها از ناحیه ی حوادث ناشی از حریق و ا نفجار دیده است ما انسان ها را وادار نموده است تا برای پیشگیری و پیکار با آن تدابیری اندیشیده و روش ها و وسایلی ابداع نماید. اولین گامی که انسان برای مبارزه با خطر آتش سوزی برداشت شناخت آن بود زیرا دریافت که هر چه به ماهیت وساختار آتش پی ببرد می تواند بهتر و سریعتر وبه نحوه موثرتری آنرا مهار وخاموش نماید. لذا در ادامه جهت هر چه کاربردی نمودن مطالب این جزوه به لزوم شناخت و کاربرد سیستم های اعلام و اطفاء حریق می پردازیم .

برای آگاهی از یک آتش سوزی در اولین لحظات وقوع و اطفاء سریع آن به یک سیستم اعلام و اطفاء حریق نیاز مبرم می باشد. امروزه با توجه به حوادث بـوجود آمده باید برای جلوگیری از هرگونه اتفاق ناخـواسته تـدبیری بیاندیشیم . یکی از مسائلی که در این زمـینه مورد بحـث می بـاشد بـحث ســنـسورها ودتــکتورها می باشد.

سیستم اعلام حریق:

به مجموعه‌ای از قطعات الکترونیکی گفته می‌شود که وظیفه آشکارسازی حریق در اماکن مختلف را بر عهده دارد.

لزوم کاربرد سیستم های اعلا م حریق :

آتش سوزی از جمله بلایی است که نه تنها جان انسان ها را در معرض خطر قرار می دهد بلکه میلیاردها ریال خسارت بر اقتصاد کشور و شرکت ها وارد می سازد. لذا کاربرد سیستمهای اعلام حریق اتوماتیک سرمایه اطلاعات با ارزش وجان پرسنل شاغل به کار را از گزند صدمات آتش سوزی دور خواهد داشت. البته پشگیری از گسترش حریق در اماکن مختلف بوسیله این نوع ازسیستم ها بهمراه خاموش کننده های دستی در زمینه اطفاء حریق می باشد که باید توسط افراد مجرب و کار آزموده طراحی و مورد اجرا قرار گیرد تا بهترین راندمان را در موقع حریق از خود نشان دهد. این سیستمها مبتنی بر تشخیص دود نشت گاز شعله که با نصب نمودن دتکتورهای متنا سب با آن و اعلام خطر اتوماتیک توسط دستگاه مرکزی انجام می پذیرد.

تعریف سیستم های اعلام حریق :

از اینکه پس از وقوع آتش، رشد حریق بصورت نمایی می باشد اطلاع از وقوع حادثه و محل دقیق وقوع آن و سپس مطلع نمودن ساکنان و نیروهای آتش نشانی جهت تخلیه محل و بدنبال آن اطفاء حریق از نکات کلیدی و مهم برای رویارویی با آتش ومهار آن جهت تقلیل یافتن هر چه بیشتر خسارات احتمالی و نجات جان افراد می باشد که این امر توسط سیستم های اعلام حریق صورت می گیرد . توجه به این نکته نیز مهم است که با توجه به احتمال بوجود آمدن حریق و گسترش سریع آتش و اصل موفقیت مهار آتش که عبارت است از کشف سریع و بموقع حریق و دفع آن و از طرفی در اغلب بناها بغیر از بناهای مسکونی ساعات اشغال بنا کمتر از ساعات اشغال نشده می باشد و تجربه نشان داده که بیشتر آتش سوزی ها از ساعت 18 عصر تا 6 صبح اتفاق می افتد مطلع نشدن بموقع و در پی آن گسترش دامنه آتش ضرورت بیش از پیش استفاده از سیستم های اعلام حریق را نمایان می سازد سامانه های اعلام حریق که جزئی از شبکه های اطلاع رسانی بشمار می روند خود بر حسب هدف اصلی آنها به دسته های ایمنی جانی افراد و یا محافظت از اموال تقسیم میشوند که برخی از این شبکه ها ممکن است هر دو هدف را تامین سازند بطور کلی این شبکه ها به نوعی با اعلام خطر نیاز به آغاز عملیات تخلیه و تلاش برای محدود ساختن آتش واطفاء آن را هشدار می دهند .

تعریف سیستم های اطفا ء حریق :

مجموعه دستگاه ها و ابزار و وسایلی که جهت مهار وخاموش نمودن آتش در حوادث آتش سوزی بکار گرفته می شوند اطلاق می گردد.

عناصر تشکیل دهنده سیستم های اعلام حریق :

این سیستم ها علاوه بر سیم کشی های لازم الکتریکی شامل تعدادی از ادوات حساس کشف حریق یا همان دتکتورها می باشند که دارای انواع مختلف با کاربری های متفاوت بوده و به دستگاه های اعلام کننده صدا دار ، زنگ ها ، آ ژیرها و همچنین تابلوهای دیداری control panel و... متصل می شوند . البته وسایلی نیز در بعضی اماکن ( بیشتر در زمان گذشته ) نصب می گردید که تنها با دست بکار می افتادند و زنگ خطر را بصدا در می آوردند امروزه با پیشرفت تکنو لوژی کشف و اعلام حریق بصورت کاملا الکتر یکی صورت گرفته که با دست نیز قابل بکار گیری می باشند.

داده Data :

داده ها در رشته کاری صرفا جنبه نمایش دهندگی دارند که باید در معرض تفسیری هوشمندانه قرار گیرند تا اطلاعات lnformation لازم عاید شود و در نتیجه آن تصمیم گیری و حل مسائل مورد نظر شکل می گیرد. داده ها در سیستم های اعلام حریق بصورت Analog (مقایسه ای) و در حالت کاملتر دیجیتالی بوده توضیح اینکه دتکتورها منصوب در یک محل و پروژه در دو حالت آدرس پذیر(Addressable) و غیرآدرس پذیر(Conventional) بوده که در ادامه مطالب بیشتر و دارای جنبه کاربردی تر می آید.

سخت افزار (Hardware) و نرم افزار (Software) :

قسمت های سخت افزاری (Hardware) و نرم افزاری (Software) سیستمهای اعلام حریق شامل دتکتورها ،کنترل پانل، شستی اعلام حریق (Callpoint)...،دستگاه های اعلام کننده صدا دار (زنگها ،آژیرها) ، دستگاه های خبر کننده واحدهای آتش نشانی و نیروی تغذیه (برق شهر بهمراه (باتری Back Up )) می باشند که امروزه در طراحی های کامپیوتری صورت گرفته و نرم افزارهای خاص توسط شرکت های فعال در این زمینه پشتیبانی می شوند.

کاربر (User) :

کاربر سیستم های اعلام حریق (مسئول کل سیستم کنترل پانل) باید دارای مهارت کافی و آشنا به مدارات الکترونیکی ترجیحاً کارشناس الکترونیک بوده و البته تمامی افراد شاغل در محل و ساکنین در صورت مشاهده هر گونه آتش سوزی با فشار دادن شستی های اعلام حریق و در غیر این صورت با تماس تلفنی واحد آتش نشانی را مطلع می سازند.

سیستمهای اعلام حریق به همراه کاربری آنها و مزیت ها:

شبکه های اعلام حریق ،که بخشی از شبکه های اطلاع رسانی به شمار می روند بطور کلی بر حسب هدف اصلی به دو دسته تقسیم می شوند 1- ایمنی جان اشخاص 2- محافظت از اموال. برخی از این شبکه ها طوری طراحی می شوند که هر دو هدف را تامین سازند. صرفنظر از این تقسیم بندی همه این سیستم ها به نوعی با اعلام خطر ، نیاز به آغاز عملیات تخلیه و تلاش برای مهار نمودن و خاموش نمودن آتش را هشدار می دهند. سیستم های اعلام حریق مبتنی بر تشخیص دود ، حرارت ، نشت گاز و شعله (نورهایی با طول موج بنفش و زیر قرمز) هستند که انتخاب نوع کاشف حریق به شرایط محیط و کالا بستگی دارد و روشهای مختلف طراحی را می طلبد که در ادامه بیشتر به آن می پردازیم.

انواع سیستم‌های اعلام حریق

سیستم‌های اعلام حریق به دو گروه خودکار و دستی تقسیم می‌شوند. در سیستم‌های دستی، شستی اعلام حریق تنها منبع تشخیص حریق است. در واقع کار تشخیص حریق در اینگونه سیستم‌ها فقط به انسان سپرده شده‌است و در مکان‌هایی که انسان حضور ندارد، کاربردی ندارند. بر خلاف اینگونه سیستم‌ها،سیستم‌های اعلام حریق خودکار وابستگی کمتری به تشخیص انسان دارند. سیستم‌های خودکار، به دو گروه آدرس‌پذیر و غیر آدرس‌پذیر تفکیک می‌شوند. در سیستم آدرس‌پذیر، علاوه بر اعلام حریق، محل دقیق وقوع آن نیز مشخص می‌شود.

اجزای تشکیل دهنده سیستم‌های اعلام حریق:

سنسورها:

سنسورهای اعلام حریق (بسته به اینکه به کدام مشخصه آتش حساس باشند) در گروه‌های سنسورهای دود، سنسورهای حرارت ، سنسورهای منو اکسید کربن، سنسورهای شعله و سنسورهای ترکیبی جای دارند.

سیستم کشف دود نوری (Optical Smoke Detector )

این دسته از کاشف ها یک سلول نوری یا تله ی نوری (Cell) و یک منبع تولید کننده نور ،یک لنز (عدسی) جهت میزان نمودن پرتاب نور داخل محفظه ( بیم) و یک فتودیود (دیود حساس به نور) و یا دیگر سنسور های فتو الکتریک (عکس الکتریکی) می باشند. این دتکتور به نحوی ساخته شده که در شرایط عادی کار ، پرتوهای نور در جلوی دتکتور عبور کرده در سلول های تعبیه شده گیر می افتند. وقتی که ذرات دود نمایان گردید تعدادی نور توسط ذرات دود متفرق گشته در نتیجه توسط دیود حسگر دریافت شده ،سبب بکار افتادن دتکتور و با ارسال علایم به مر کز کنترل یا دستگاه مرکزی ، وقوع حریق را اعلام می کنند.

موقعیت هایی که نباید کاشف های دودی نقطه ای نصب شوند :

•  در جاهاییکه ارتفاع بیش از5 /10 متر باشد .
•  در جایی که پخت و پز صورت می گیرد مثل آشپزخا نه {فقط از دتکتور حرارتی ثابت استفاده شود}
•  در جاهایی که آتش تولید ذرات دود نمی کند .
•  اتاق بویلرها و ژنراتورها {از دتکتورحرارتی ثابت و دتکتورهای ترکیبی استفاده شود}

اطلاعا ت آورده شده در بالا تنها بعنوان راهنما می باشد . در مواقع طراحی یک سیستم باید همه ی پارامتر ها در نظر گرفته شوند مانند شکل اتاق ها استاندارد کشوری و دستورالمعل های مربوط به آن (برای مثال استاندارد اروپای NFPA ).

کاشف های پرتو افکن خطی فرستنده و گیرنده – تلاطم حرارتی

(Liner Smoke Detector Or Beam Detector )

البته نوعی از دتکتورهای اپتیکی نیازی به محدوده بسته ندارند. بدین صورت به پهنه ی وسیعی را (مانند سالن ورزشی ،سالن کنفرانس و ...) توسط بکارگیری در یک خط مستقیم دریافت کننده نور (Reciver) از یک جهت و قسمت فرستنده نور از سمت دیگر تشکیل شده است. نحوه عمل ،دائم پرتوی از اشعه مادون قرمز از فرستنده به گیرنده ارسال می شود. به محض اینکه پرتو بین فرستنده –گیرنده توسط دود یا هر شیء دیگر قطع یا ضعیف گردد در نتیجه سیستم فعال شده علایم وقوع آتش سوزی به مرکز کنترل ارسال خواهد شد و دستگاه اعلام حریق می کند. چون این دستگاه از دتکتورها با احساس جریان هوای گرم دود بوسیله یک اشعه نوری عمل می کنند، از نوع تلاطم حرارتی به حساب می آورند.

مکانهای بکارگیری بیم دتکتور (تلاطم حرارتی ) :

این دتکتور ها برای استفاده در اماکن مذهبی- وسیع ، باز و یا با ارتفاع زیاد جاهایی که یک آتش کوچک در فضای بزرگ مشکل آفرین می شود مانند : بناهای تاریخی و موزه ها همچنین در میادین و پارکینک اتوبوس انبار کالا ر گمرک سالن پذیرایی بزرگ و سالن ورزشی کاربرد دارند.

سیستم کشف دود یونیزه:

این دتکتور به هر دو نوع دودهای مرئی و نامرئی حساس می باشد. البته امروزه دتکتور های یونیزه بدلیل استفاده از ماده رادیواکتیو که دارای ظرافت های زیاد می باشد و هم بخاطر وجود منابع پرتو زا خصوصا در بناهای مسکونی کمتر استفاده قرار می گیرد . در صورتیکه قبلا بیشتر در اتاق ها از این نوع دتکتور استفاده می شد . شعاع عمل این دتکتور حدود 100 متر مربع می باشد. اتاق خواب (هتل ها – بخش عمومی بیمارستان ) ، فضا های نگهداری بارها و محموله مساجد کوچک ، راهرو یا کریدور بخش هایی مانند مراکز مخابراتی (بخش های تبادل اطلاعات) که دستگاه تاسیساتی در آنها نصب شده است که بخاطر پوشش (cover) پی وی سی آتش سوزی بیشتر همراه با دود است در مراحل اولیه تا اینکه حرارت قابل توجه تولید کند اتاق کنفراس که می شود در آن همراه با دتکتورهای دیگر دتکتور حرارتی افزایشی نیز نصب نمود . مغازه ها ، طبقات واحدها ، بخش های الکترونیکی ومکانیکی – تاسیساتی ، کارخانه سالن هتل ها ، کتابخا نه ها ، عکاسی ها استودیوی ضبط ، مدارس ، راه پله ها سالن نمایش و تئا تر . توجه شود در بسیاری از این موقعیت ها و اماکن در صورت داشتن قدرت مالی و یا اهمیت خاص موردی بهتر از دتکتورهای با برد و حسا سیت بالاتر مانند بیم دتکتورها استفاده نمود.

سیستم کاشف حرارتی Heating Detector

این کاشف ها نسبت به درجه حرارت هوای اطراف محیط خود و افزایش آن حساس هستند که نمونه نقطه ای آن هما نند سنسورهای یونیزه و فتوالکتریک می باشد با این تفاوت که بجای سنسور تشخیص دود از سنسور حرارتی یا NTC بهره گرفته شده است و به دو نوع زیر تقسیم می شوند :

الف -کاشف های حرارتی ثابت

ب- کاشف های حرارتی افزایشی

کاشف های حرارتی ثابت (نقطه ای)

HEAT DETECTOR fixed temperature

در انواع ابتدای این تشخیص دهنده ها از یک نوار فلزی برای حس کردن گرما استفاده می شد که در ساده ترین شکل آن با رسیدن به یک دمای از پیش تعیین شده بر اثر انبساط نوار فلزی خم شده و با قطع کردن جریان الکتریسیته از خود موجب فعال شدن سیستم می گردد. امروزه بجای نوار فلزی از یک مقاومت کوچک الکترونیکی بعوان حسگر حرارت استفاده می شود دتکتور حرارتی که باید دارای عملکرد دقیق در حرارت مورد نظر 82-57 (معمولا 65 درجه سانتیگراد ) باشد جهت نصب در سیستمهای اتوماتیک اعلام حریق طراحی شده است. سنسور حساس بکار رفته در این دتکتور باید از (بی متال) با کیفیت استاندارد باشد .

عملکرد دتکتور با استفاده از اصول 2 ترمیستوری است که یکی بدون پوشش و تاثیر پذیر در مقابل گرم هوای محیط و دوی بصورت محبوس می باشد بطوریکه با افزایش درجه حرارت محیط حرارت آن و در نتیجه مقاومت آن تغییر کرده و با نامتعادل شدن از لحاظ الکتریکی وضعیت دتکتور از حالت نرمال به آلارم تغییر کرده و جریان مصرفی تا 60 میلی آمپر بالا می رود و بطور همزمان چراغ نشاندهنده آلارم روشن می شود .

زمان پاسخ دهی :

زمانیکه درجه حرارت بطور سریع بالا رود بسرعت عمل می کند . در صورت افزایش دمای محیط به میزان 5 درجه سانتیگراد در دقیقه زمان پاسخ بین 4تا 8 دقیقه خواهد بود در صورتیکه 10 درجه سانتیگراد در دقیقه باشد بین 30 ثانیه تا 4 دقیقه عملکرد خواهد داشت . لازم بذکر است در حالتی که حرارت بتدریج بالا می رود فرقی بین دتکتور حرارتی ثابت وافزایشی نیست (بعنوان مثال دتکتور افزایشی با دامنه حرارتی 58-0 درجه سانتیگراد )

موقعیت هایی که نباید کاشف های حرارتی نقطه ای نصب شوند :

در اتاق های شبکه کامپیوتر بعلت بالا بودن دمای اتاق (بدین خاطر که دمای بالا باعث خطای دستگاه و الارم دتکتور می گردد) . همچنین مکان ها یی که تغییرات دمایی زیاد و سریع باشد.

کاشف لیزری :

این کاشف ها از نوع کاشف های تنفسی و دود از طریق یک سری لوله pvc فشرده که در اطراف محل زیر پوشش نصب می شوند توسط یک هواکش قوی به داخل محفظه کاشف مکیده شد ودر جریان اشعه لیزر قرار میگرد بین کاشف های لیزری نیز تفاوت هایی وجود دارد ودر بعضی از آنها اشعه لیزر را در یک نقطه مرکزی در وسط محفظه متمرکز می کنند و هوای مکیده شده به داخل کاشف مستقیما از آن نقطه عبور داده می شود و از نظر اندازه ذرات و تعداد ذرات مورد بررسی قرار می گیرند و پس با اطلاعات ثبت شده از حافظه کاشف چنانچه غلظت ذرات بیش از تعیین شده باشد کاشف فعال می شود و اعلام حریق می کند .

شستی اعلام حریق :

شستی اعلام حریق یا Manual Call Point یکی از تجهیزات لاینفک سیستم‌های اعلام حریق بوده که جهت اعلام آتش‌سوزی توسط اشخاص طراحی گردیده است. این دستگاه که شامل یک سوئیچ و یک مقاومت شبیه‌ساز حالت آتش‌سوزی می‌باشد که به همراه سایر قسمت‌های مکانیکی تعبیه‌شده به ما این امکان را می‌دهد که به محض مشاهده‌ی آتش‌سوزی بصورت دستی آن را فعال ساخته و آلارم سیستم را به صدا در آوریم.

نکات مهم در مورد شستی اعلام حریق :

شستی ها در محل خروجی ،پلکانهای خروجی هر طبقه و درب خروجی نصب می گردند. محل نصب شستی بایستی تمیز و با رنگ زمینه متمایز باشد. نصب شستی ها در ارتفاع حدود 4/ 1 متر بایستی رعایت شود .

سیستم صوتی آژیر

هر سیستم اعلام دارای یک مدار صوتی اعلام حریق می باشد که حداقل شدت صدا در محلهای بدون آلودگی صوتی 65دسی بل می باشد و این صدا باید منحصر به فرد بوده یعنی از صدای آژیر سرقت یا ناهار و غیره متمایز باشد.

منبع تغذیه :

برای تغذیة سیستم های اعلام حریق از ولتاژ 24 ولت استفاده می شود که به Control PANEL وصل می شود و معمولاً در زیر Control PANEL‌ باطریهای جاسازی شده که بتواند در صورت قطع شدن جریان اصلی به صورت اتوماتیک از این باطریها استفاده شود.

سیستم‌مرکزی

سامانه متصل به رایانه

سیستم مرکزی، یک سامانه تشخیص حریق است. در این سامانه اعلام‌های سنسورها تجزیه و تحلیل شده و برای اعلام حریق یا در حالت‌های مشکوک و اعلام نیاز به بازبینی انسان تصمیم گیری می‌شود. این سیستم‌ها اغلب به یک صفحه کلید برای ورود فرامین توسط انسان و مانیتور برای مشاهده فرامین مجهز هستند. این سیستم‌ها امروزه به رایانه متصل شده و از طریق نرم‌افزار مخصوص خود، برنامه را دریافت می‌کنند. یکی دیگر از وظایف این سیستم‌ها انتخاب نوع خروجی (آژیر خطر عمومی، آژیر خطر در جاهای خاص، تماس با مرکز آتش نشانی و سایر خروجی‌ها) است.

مرکز کنترل اعلام حریق (Control Panel):

مراکز کنترل اعلام حریق عموماً تمام الکترونیکی و از نوع مدوله هستند. بعضی از انواع آن شامل ، برد اصلی پرسسور،کنترل اصلی تغذیه، شارژ اتوماتیک و پانل های مکمل برای مدارت اعلام حریق بوده و صفحه نمایش (Display) که دارای چراغ هایی برای تعیین نقاط حریق قطعی و احتمالی یا اتصالی مدار، قطع مدار آژیر ،قطعی مدار برق و بطور کلی برای اعلام نقص می باشد و کلیدها و کنترلهایی برای به وضعیت عادی برگرداندن هر مدار بعد از اعلام حریق چراغی که حتی بعد از قطع صدار آژیر تا بحالت نرمال در آمدن دستگاه باید روشن بماند. دستگاه ، سیگنال دریافتی از دتکتورها را که در معرض دود ،حرارت یا شعله قرار گرفته اند تجزیه و تحلیل نموده و با ارسال فرمان به مدارات آژیر و دستگاه تکرار کننده(Repeater) باعث اعلام خطر می گردد.

کنترل پانل (Addressable) جهت سیستمهای 2 تا 6 لوپ:

توانایی یک تا 4 لوپ و قبل از هر لوپ تا 127 المان قابلیت آدرس پذیری دارد.

چراغ نشانگر (LED MONITOR) :

این چراغ وسیله مناسبی برای دست یابی سریع به کانون یا منطقه حریق است همچین با استفاده صحیح از چراغ نشانگر می توان چند منطقه حریق را به یک مدار وصل کرد.

تکرار کننده اعلام حریق (Repeater ):

این دستگاه علاوه بر چراغهای نشان دهنده عملکرد واشکالات هر مدار قادر است خطوط ارتباطی خود را نیز حفاظت نموده و اشکالات بوجود آمده را با یک چراغ چشمک زن مشخص نماید. این دستگاه کلیه عملیاتی را که در سیستم اعلام حریق بوقوع می پیوندد و روی دستگاه کنترل اصلی نشان داده می شوند تکرار کرده و محل دقیق آتش سوزی و یا خطوط معیوب را مشخص می نماید و امکان کنترل و بازرسی کل سیستم را فراهم می آورد.

تلفن کننده اتوماتیک:

این دستگاه قابلیت ضبط اعدادی شماره تلفن ، بهمراه پیغام مربوط را دارا بوده و با انواع مراکز کنترل حریق و حفاظتی مورد استفاده قرار گیرد بصورتی که بلافاصله پس از هر اعلام ، بطور اتوماتیک با شماره تلفن های موجود در حافظه ارتباط برقرار کرده و پیغام مربوطه را مخابره می کند.

چراغ چشمک زن :

این چراغ نیز از دیگر اجزاء سیستم اعلام حریق است که می تواند در مراکز مراقبتی و در هر زمان یا مکانی که ضرورت داشته باشد مورد استفاده قرار گیرد و نیز قابلیت دید زیاد آن می تواند جهت نشان دادن محل دقیق آتش سوزی بکار رود.

خروجی‌ها:

خروجی سیستم‌های اعلام حریق، بسته به محل وقوع یا نوع حریق ایجاد شده می‌تواند شامل موارد مختلفی باشد. تماس خودکار با آتش نشانی محلی، روشن نمودن تابلوهای خروج اضطراری، فعال سازی سیستم اطفاء حریق خودکار، به صدا درآوردن آژیرهای خطر، قفل کردن یا از حالت قفل خارج کردن دربهای محل‌های مختلف (مانند درب خروجی‌های اضطراری) همگی از مواردی است که می‌تواند بسته به تصمیم سیستم انجام شود.

سیم کشی در سیستمهای اعلام حریق (Fire Detection System – Wiring):

استفاده از روشهای صحیح سیم کشی در سیستم های اعلام حریق بخشی لا ینفک در جهت تکمیل سیستم و راه آندازی آن می باشد. در صورتی که از اندازه کابل های استاندارد و مناسب استفاده نشود یا اجرای سیم کشی ناقص باشد می تواند سبب نقص سیستم گردد.

دو روش کلی برای سیم کشی سیستم‌های اعلام حریق وجود دارد. روش حلقه‌ای (Loop) یا روش ستاره‌ای. در قدیم که سیستم‌های آدرس‌پذیر وجود نداشتند، اغلب از روش حلقه‌ای استفاده می‌شد. در این روش، حسگرها بر روی یک حلقه مستقر بودند و این حلقه از اتاقی به اتاق دیگر و از حسگری به حسگر دیگر می‌رسید. بعدها تصمیم بر این شد که هرگروه از حسگرها که مربوط به محلی خاص در ساختمان هستند با رشته سیم مجزایی به سیستم مرکزی متصل باشند تا بتوان تشخیص داد که حریق دقیقا در کدام محل رخ داده‌است.با پیشرفت فن‌آوری، سیستم سیم کشی مجددا به حالت حلقه‌ای بازگشته‌ است. به این مفهوم که جریان تغذیه توسط دو رشته سیم و جریان اطلاعات توسط دو رشته دیگر با سیستم مرکزی می‌رسد. برای هر حسگر کد مخصوصی اختصاص داده شده ‌است و سیستم بدون نیاز به سیم کشی مجزا برای هر حسگر، آن حسگر و محل قرار گیری آنرا به خوبی (از روی کد مخصوصش) می‌شناسد. ارسال کدها و اطلاعات بین حسگرها و سیستم مرکزی در هر ثانیه چندین بار صورت می‌گیرد و حسگر حتی نیاز خود به سرویس و تعمیر را نیز به سیستم مرکزی اعلام می‌نماید.سیستم های اعلام حریق بدین منظور در یک ساختمان طراحی می گردد تا قبل از اینکه حریق مشکل ساز ویا غیر قابل کنترل شود اعلام و اخطار داده می شود و سیستم های بعدی را فعال می کند . این سیستم جهت حفظ اموال وافراد از حریق طراحی می گردد.

کابل شیلدار :

از این نوع کابل که نوع مخصوص به خود می باشد از آن برای اتصال دتکتورها به هم و به Control PANEL استفاده می شود.

هدف از ایجاد Zone حریق :

هر ساختمان باید به قسمتهای مختلف جهت تشخیص سریع حریق واعلام آن تقسیم شود تا بتوان به وسیله ی سیستم ،تشخیص و اعلام حریق را سریعتر شناسایی کرد.

نکات کلی مربوط به طراحی:

- هرگز نباید دتکتور ها را در مکان هایی نظیر حوالی ورودی و خروجی سیستم های تهویه در آشپز خانه ها و پارکنیک ها نصب نمود .

- دتکتور ها را نباید رنگ آمیزی کرد بنابراین در زمان انجام نقاشی باید کاشف ها مراقب شوند.

- حداقل 3 سانت از بغل و 5 سانت از زیر سره دتکتور نباید هیچگونه مانعی وجود داشته باشد .

- در اماکنی که مواد سریع الاحتراق به مقدار زیاد وجود داشته باشد بطوریکه ظرف چند دقیقه آتش سوزی به سرعت دامنه دار می گردد استقرار یک شبکه کامل آبپاش خودکار که خود به خود نیز واحد آتش نشانی را مطلع سازد تا حد امکان ضروری است .

- در صورتی که ارتفاع سقف از 4 متر بیشتر باشد در امکان از دتکتور های معمولی (دودی یا حرارتی )استفاده نگردد.

- حداکثرمساحت هر Zone نباید از 1600 متر مربع بیشتر باشد.حداکثر فاصله تا رسیدن به زون آتش نباید از 30 متر بیشتر باشد.

انتخاب دتکتور :

دتکتور ها از نظر نوع حساسیت به چهار نوع تقسیم می شود:

1- دتکتور دودی

2- دتکتور حرارتی

3- شعله ای

4- گاز یاب

مشخصات ارتفاع ، فاصله ی مجاز و حداکثر مساحت حفاظتی دتکتورها بصورت ذیل می باشد.

مشخصات نصب

حرارتی در اماکن بسته یا مسقف

دودی

حداکثر مساحت حفاظتی هر کاشف (متر مربع)

37

50

فاصله ی مجاز از یکدیگر(متر)

9

10

فاصله مجاز از دیوارها (متر)

4.5

5

ارتفاع مجاز (متر)

8.5-5.5

7.5

نحوه ی تشخیصFault خطا در سیستم :

در روی تابلوی کنترلی دکمه ای به نام Fault وجود دارد. اگر در سیستم اختلالی به وجود آید( مثلا اینکه یکی از دتکتورها خراب شده باشد) این دکمه بر روی تابلوی کنترلی روشن شده و منطقه ی خطا را نشان می دهد.

---

شرکت بومرنگ رایانه ارائه دهنده خدمات نصب و راه اندازی تجهیزات اعلام حریق متعارف و آدرس پذیر آپولو انگلستان، آماده ارائه مشاوره جهت  انواع پروژه های ساختمانی می باشد.